Πολλοί άνθρωποι θέλουν να αποφύγουν ένα επίπονο μέρος της ζωής τους χωρίς όμως πρώτα να το έχουν αποχαιρετίσει.

Πολλοί άνθρωποι επιδιώκουν απλά να ξεχάσουν το παρελθόν τους και να διαγράψουν μία τραυματική ηλικιακή φάση, προχωρώντας στη ζωή τους. Ουσιαστικά αυτό που ζητούν είναι να αποχωριστούν τον πόνο, χωρίς όμως πρώτα να έχουν γνωρίσει εκείνο τον εαυτό που βίωσε τον πόνο.

Κάποιοι άλλοι περνούν ολόκληρη τη ζωή τους αναζητώντας νόημα στις κορυφές των βουνών ή στις ματαιόδοξες αναζητήσεις επιβεβαίωσης από τη δουλειά τους ή μέσω της κατάκτησης φήμης και δόξας ως έναν τρόπο να μην αντιμετωπίζουν την πηγή ενός κενού, αλλά απλά να το μετατοπίζουν σε μια φιλοδοξία για να γίνουν καλύτεροι ή να υπερβούν τον εαυτό τους με έναν αόρατο στόχο.

Πολλοί άνθρωποι χάνουν τον εαυτό τους προσπαθώντας απεγνωσμένα να καλύψουν το εσωτερικό κενό μέσω μίας ατελείωτης προσπάθειας αυτοβελτίωσης και καταλήγουν να ζουν μια ολόκληρη ζωή προσπαθώντας να γίνουν κάποιοι άλλοι. Θυσιάζουν τη ζωή τους στην επιδίωξη μιας καλύτερης εκδοχής του εαυτού τους, σαν έναν άλλο τρόπο να εγκαταλείψουν μια αντιπαράθεση με τις πληγές του παρελθόντος τους.

Περνούν όλη τους τη ζωή προσπαθώντας να αποφύγουν ένα μέρος χωρίς όμως να έχουν κατανοήσει πλήρως από τι προσπαθούν να ξεφύγουν.

Το παρελθόν όμως περιέχεται μέσα μας, όσο και αν θέλουμε να το καταπιέσουμε και να το κλείσουμε και κατευθύνει το παρόν και το μέλλον μας αν δεν το αντιμετωπίσουμε. Ακόμη και η αντίδραση ή η άρνηση του, είναι αποτέλεσμα παθητικής αντιμετώπισης του, έχει ήδη νικήσει.

Αν δεν το κοιτάξουμε στα μάτια, θα λειτουργούμε σαν τα συμπαθή χαμστεράκια που τρέχουν στη ρόδα, πιστεύοντας ότι κάποια στιγμή θα φτάσουν στον προορισμό τους. Έτσι και εμείς, πιστεύουμε ότι κάνοντας νέα πράγματα και γεμίζοντας την ημέρα μας με δραστηριότητες, δεν θα δίνουμε σημασία στο τραυματικό παρελθόν πιστεύοντας ότι αυτό θα μας ξεχάσει με τη σειρά του.

Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας μάταιης επιδίωξης είναι απλώς να προχωρούμε στη ζωή, χωρίς να κατανοήσουμε πλήρως ότι αυτό από το οποίο προσπαθούμε να απομακρυνθούμε, είναι σαφώς μια απώλεια, μία στέρηση ευτυχίας που έχει τη ρίζα της στην ιστορία μας.

Στην ψυχοθεραπεία προσφεύγουν τόσοι πολλοί άνθρωποι παραπονούμενοι ότι δεν γνωρίζουν πραγματικά ποιος είναι ο στόχος τους, δεν έχουν κίνητρο, δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους ή λένε ότι η ζωή τους είναι κενή. Αρκετές φορές αναφέρουν ότι αισθάνονται μπλοκαρισμένοι χωρίς να έχουν πρόσβαση στα συναισθήματά τους ώστε να τα επικοινωνήσουν, να τα κάνουν φανερά για τους ίδιους και έτσι να τους δώσουν μία πιθανή ερμηνεία για το τι συμβαίνει. Ή ίσως αναφέρουν ότι αισθάνονται χαμένοι, μπερδεμένοι και άδειοι μέσα τους και αναζητώντας έναν σκοπό.

Αναφέρουν ότι δεν βρίσκονται σε επαφή με τον εαυτό τους και ότι έχουν παραιτηθεί μόλις είδαν τις δύσκολες προκλήσεις, τα τραύματα, τις αναμνήσεις ή τα συναισθήματα που θα τους επέτρεπαν να δουλέψουν μέσω αυτών, χωρίς να χρειαστεί να εγκαταλείψουν τον εαυτό τους. Αυτές είναι ενδείξεις ότι έχουν προσπαθήσει να εγκαταλείψουν τον παρελθοντικό εαυτό τους, αφήνοντας τον τωρινό στο μούδιασμα, την αποφυγή ή την πρόωρη συμμόρφωση για να ηρεμήσουν από τον πόνο.

Είναι σημάδια ότι έχουν πληρώσει το κόστος της προσπάθειας να φτάσουν σε ένα σήμερα που έχει ασφάλεια, αφήνοντας πίσω τους επώδυνες στιγμές και έναν πληγωμένο εαυτό, σε ένα όμως ανεπεξέργαστο και ανεπίλυτο παρελθόν.

Όμως δεν μπορούμε να φύγουμε από ένα μέρος, απλώς αποφεύγοντας το. Πρέπει πρώτα να το συναντήσουμε και να του «πούμε αντίο».

 

Ο αποχαιρετισμός του πόνου είναι πάντα μια ενεργητική διαδικασία

Αν θέλουμε να αφήσουμε πραγματικά ένα κομμάτι της ζωής μας που το βιώνουμε δυσάρεστο, ματαιωτικό, ντροπιαστικό ή τραυματικό, τότε πρέπει κινηθούμε ενεργητικά και να το συναντήσουμε, διαφορετικά θα παραμείνει ως μία σκιά που θα έρχεται να μας στοιχειώνει.

Για να αντιμετωπίσουμε μια πεποίθηση για τον εαυτό μας, μια συναισθηματική πραγματικότητα ή μια οδυνηρή μνήμη πρέπει πρώτα να την αποδεχτούμε.

Μόνο όταν αποδεχτούμε αυτό που προσπαθήσαμε να αφήσουμε πίσω, μπορούμε να ξεκινήσουμε την ενεργή διαδικασία πένθους των απωλειών μας, αφήνοντας τα δάκρυά μας να κυλήσουν στο μάγουλό μας, αναπτύσσοντας συμπόνια για τον εαυτό μας ή εκφράζοντας το θυμό μας προς εκείνους που θέλαμε να μας δώσουν αυτό που είχαμε ανάγκη αλλά δεν το πήραμε ποτέ. Αυτό το είδος της ψυχοθεραπευτικής δουλειάς είναι δυνατή μόνο όταν φτάσουμε πραγματικά σε εκείνα τα μέρη που θέλουμε να αφήσουμε πίσω και συναντήσουμε τον τότε εαυτό μας.

Σε πολλές ταινίες, η σκηνή του αποχαιρετισμού είναι μία ενεργητική πράξη. Δύο άνθρωποι συναντιούνται και είναι παρόντες, για να βιώσουν το συναίσθημα του αποχαιρετισμού. O ένας απέναντι στον άλλον, με βλέμμα, σώμα και νου, ευθυγραμμισμένα. Ο χρόνος παγώνει. Θέλει μία διαφορετική δύναμη ο αποχαιρετισμός και προετοιμασία.

Ό,τι και όπως ειπωθεί εκείνη τη στιγμή, μπορεί να μείνει βαθιά συναισθηματικά χαραγμένο. Η αγαπημένη μου σκηνή αποχαιρετισμού είναι από την ταινία “Lost in Translation”. Μαζί με τον αποχαιρετισμό της Γιόχανσον, ο Μάρεϊ αποχαιρετά και έναν δικό του εαυτό.

Ο αποχαιρετισμός είναι πάντα μια ενεργή συναισθηματική διαδικασία που μας επιτρέπει να αποδεχθούμε ότι αυτό το συναίσθημα, αυτός ο πόνος, αυτός ο εαυτός υπήρξε αλλά δεν είναι πλέον επιθυμητός. Ο αποχαιρετισμός δεν είναι αποφυγή που απλώς στρέφει αλλού το βλέμμα, κλείνοντας την πόρτα και αφήνοντας έξω το πρόβλημα.

Στο συναισθηματικό πεδίο, ο αποχαιρετισμός από το μέρος που μας πληγώνει, είναι δυνατός μόνο όταν διεισδύσουμε σε αυτό, όμως από άλλη αφετηρία και διαφορετικά εφόδια, που έχουμε αποκτήσει μέσα από την ψυχοθεραπευτική δουλειά.

Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός στη θάλασσα, μαζί με τα άλλα παιδάκια χαιρόμασταν τα μεγάλα κύματα στην παραλία. Αψηφούσαμε τους κινδύνους που μας έλεγαν οι γονείς μας και περιμέναμε να έρθει το μεγάλο κύμα. Αυτό, αυτό είναι, έρχεται, ετοιμαστείτε, λέγαμε ο ένας στον άλλον και με ανυπομονησία περιμέναμε να έρθει το κύμα, όχι για να το περάσουμε από πάνω, αλλά για να βουτήξουμε μέσα σε αυτό. Τα μικρά κύματα, τα κολυμπούσαμε από πάνω, ήταν εύκολα και αδιάφορα.

Τα μεγάλα κύματα ψάχναμε, αυτά που άφριζαν στην κορυφή τους και τα κοιτάζαμε με δέος, ποτέ όμως με φόβο. Αποτελούσαν πρόκληση για εμάς και όσο μεγαλύτερα ήταν τόσο πιο ενθουσιασμένοι ήμασταν. Η βουτιά μας μέσα σε αυτά ήταν ενεργητική, δυνατή και άφοβη. Κολυμπούσαμε μέσα στο κύμα, πηγαίνοντας αντίθετα στη ροή του ρεύματος.

Βγαίναμε στην άλλη άκρη του κύματος και τινάζαμε τα μαλλιά μας, με ένα χαμόγελο και μία αίσθηση δύναμης ότι μπορέσαμε να νικήσουμε το μεγάλο κύμα, δεν το αφήσαμε να μας παρασύρει στη στεριά, ούτε το αποφύγαμε. Με χαρά που το υπερβήκαμε, περιμέναμε το επόμενο.

Μόνο όταν συναντηθούμε στο σήμερα με αυτό το μέρος που κάποτε βιώσαμε ασφυκτικό, θα συνειδητοποιήσουμε ότι μπορούμε να βγούμε από την άλλη πλευρά, με νέες συνειδητοποιήσεις για τον εαυτό μας. Αν εισέλθουμε πραγματικά στα συναισθήματά μας, όπως θα κολυμπούσαμε μέσα στο κύμα, θα δούμε ότι τα συναισθήματα έχουν έναν τρόπο να μας δείξουν ότι μπορούμε να βγούμε δυνατότεροι.

Δεν χρειάζεται να μείνουμε παγωμένοι σε φάσεις, μέρη και στιγμές της ζωής μας που πληγώνουν, αλλά μπορούμε να επιστρέψουμε και να τα δουλέψουμε θεραπευτικά μέσω της θλίψης, του θυμού, της τότε μοναξιάς αλλά με την υπόσχεση της μελλοντικής ελευθερίας που έχουμε δώσει στον εαυτό μας ως κινητήριο δύναμη.

Οι άνθρωποι που δουλεύουν ουσιαστικά μέσω των συναισθημάτων τους στη θεραπεία, βιώνουν μια ποικιλία μετασχηματιστικών επιδράσεων, όπως μια αίσθηση κυριαρχίας, περιέργειας, χαράς, υπερηφάνειας και συμπόνιας. Αισθάνονται ότι διακινούνται από αυτά, συγκινούνται και βιώνουν έκπληξη για την αποκάλυψη της δύναμης που είχαν μέσα τους η οποία είχε φορέσει τότε τη μάσκα της απόγνωσης.

Δεν αισθάνονται πλέον ότι ο πόνος τους βαραίνει ή στοιχειώνονται από το παρελθόν αλλά αντιθέτως νιώθουν ανακούφιση ως πρωτογενές συναίσθημα και δευτερευόντως μία αίσθηση ηρεμίας, εμπιστοσύνης στον εαυτό τους και σιγουριάς.

Αυτές οι διακινήσεις και συν-κινήσεις είναι σημάδια που μας οδηγούν στην ευθύνη του εαυτού που θέλουμε να είμαστε, αντί να περνάμε τη ζωή μας αποφεύγοντας έναν εαυτό που δεν θέλουμε να είμαστε.

Είναι, όπως σημαίνει η ευθύνη, η δυνατότητα της επιλογής μέσα από την κατάσταση του άγχους και της δημιουργίας ενός νέου πλαισίου επιθυμιών.

Είναι το ειλικρινές καθρέφτισμα με τη δυσκολία του παρελθόντος και στην επόμενη στροφή η επιλογή για την αλλαγή.

Είναι τα αληθινά ψυχικά αποτυπώματα που έρχονται σε επαφή με τη ζωντάνια και την ανθεκτικότητα, μία αίσθηση γνώσης ότι αυτή η επιλογή για να περάσουμε μέσα από το πονετικό παρελθόν, είναι αυτό που πραγματικά αποζητούσαμε να πετύχουμε: μία πληρότητα αυθεντικής ζωής και εξέλιξης που ποτέ δεν μπορεί να μας δώσει η αποφυγή.

Ετικέτες: φόβος, ψυχοθεραπεία, συναισθήματα, ψυχολογικός πόνος, θεραπευτική διεργασία

• Προηγούμενο
• Επόμενο