Πώς να βοηθήσετε τον/την σύζυγό σας που έχει κατάθλιψη
Όταν η κατάθλιψη κάνει την εμφάνισή της στο γάμο, τότε μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο το σύζυγο που τη βιώνει αλλά να κλυδωνίσει ολόκληρη τη σχέση.
Η κατάθλιψη είναι μία ψυχική διαταραχή που μπορεί να συμβεί στον καθένα μας. Όταν ένας από τους δύο συντρόφους έχει κατάθλιψη, συνήθως ο άλλος επιφορτίζεται με ένα τρομερό βάρος ευθύνης διαχείρισης της κατάστασης και δεν γνωρίζει τι πρέπει να κάνει. Στον μη καταθλιπτικό σύζυγο μπορεί να ανακύψουν διάφορα συναισθήματα: εκνευρισμός, θυμός, απελπισία, απογοήτευση ακόμη και έλλειψη στοργής προς τον σύζυγο που έχει κατάθλιψη. Aπό την άλλη πλευρά, ο σύζυγος που βιώνει την κατάθλιψη, μπορεί να γίνει και εκείνος ευερέθιστος, να απαιτεί όλο και περισσότερο την προσοχή, μπορεί να απομακρυνθεί εντελώς ή μπορεί να βρίσκεται σε μία σύγχυση μη γνωρίζοντας τι θέλει να κάνει.
Ο σύζυγος που θέλει να βρίσκεται κοντά στον άνθρωπό του, βιώνει μία αίσθηση ανημπόριας, καθώς νιώθει ότι θέλει να βοηθήσει τον άνθρωπό του αλλά είναι πολύ δύσκολο καθώς βλέπει ότι η προσπάθειά του δεν έχει αποτελέσματα. Μπορεί πολύ εύκολα να βυθιστεί, να κλειστεί στον εαυτό του, να χαλάσει η σχέση και να αρχίσει να κατηγορεί τον ίδιο που δεν μπορεί να «κάνει καλά» τον σύντροφό του.
Τι χρειάζεται να θυμάστε όταν βιώνετε μία τέτοια κατάσταση:
1. Δεν μπορείτε να σηκώσετε το βάρος της κατάθλιψης του συντρόφου σας:
Το βασικότερο που χρειάζεται να θυμάστε είναι ότι η κατάθλιψη είναι μία σοβαρή ψυχική διαταραχή που δεν μπορείτε να τη θεραπεύσετε μόνος σας. Σαφώς και θέλετε να κάνετε ό,τι περνάει από το χέρι σας για να δείτε τον άνθρωπό σας να είναι ξανά ευδιάθετος, χαμογελαστός και να έχετε τη σχέση που είχατε πριν μαζί. Όμως δεν μπορείτε να είστε μόνος σας σε αυτή την προσπάθεια. Αποφύγετε να μπείτε σε αυτή την παγίδα, γιατί η κατάθλιψη θα ρουφήξει κι εσάς και θα σας αφήσει αφυδατωμένο, ματαιωμένο και θυμωμένο όταν θα βλέπετε ότι οι προσπάθειές σας δεν θα έχουν ένα άμεσο αποτέλεσμα. Μπορείτε να είστε δίπλα του για να τον υποστηρίξετε, να έχετε επικοινωνία, να τον ενθαρρύνετε αλλά δεν είναι αποκλειστική ευθύνη σας και δεν πρέπει να γίνει αποστολή σας η θεραπεία του συζύγου σας. Η ανάληψη της ευθύνης για τη θεραπεία του είναι κυρίως του συζύγου που βιώνει την κατάθλιψη και εσείς μπορείτε με υπομονή και εμπιστοσύνη να τον κατευθύνετε να ζητήσει και να δεχθεί βοήθεια από έναν ψυχολόγο.
2. Χρειάζεται να έχετε ξεκάθαρα όρια
Η στήριξη σας στον σύζυγό σας είναι αδιαμφισβήτητη. Ένας άνθρωπος με κατάθλιψη, το τελευταίο που θέλει να ακούσει είναι συμβουλές και προτροπές για να γίνει καλά. Αυτές δεν δείχνουν κανένα σεβασμό για το τι περνά. Καθήστε δίπλα του και δώστε χώρο και χρόνο για να ακούσετε, όχι σαν ψυχολόγος, αλλά για να τον υποστηρίξετε μέσα από την επικοινωνία και τη σχέση. Σημειώνω ξεκάθαρα: μην μπείτε να γίνετε ψυχολόγος του συζύγου σας. Κρατήστε σαφή όρια για να προστατέψετε κυρίως τη σχέση και μετά τον καθένα σας ξεχωριστά. Αν δεν διατηρήσετε τα όρια σας, κινδυνεύετε να νιώθετε και εσείς καταθλιπτικά και αγχωτικά. Ο στόχος είναι να υπάρχει ένα υποστηρικτικό δίκτυο για τον σύζυγό σας, όπως εσείς, οι συγγενείς και οι φίλοι, που μπορεί να μιλήσει, να νιώσει άνετα, να δέχεται στήριξη αλλά και να κατευθυνθεί ώστε να ξεκινήσει θεραπεία με έναν ψυχολόγο. Κυρίως δείξτε υπομονή στην κατάσταση του συζύγου σας αλλά μην βάζετε και την υπόλοιπη ζωή σας ή τη σχέση σας σε αναμονή μέχρι να θεραπευθεί ο σύζυγός σας.
3. Φροντίστε τον εαυτό σας
Όταν ένας σύζυγος έχει κατάθλιψη, σίγουρα επηρεάζεται και η ποιότητα όλης της σχέσης. Ο καταθλιπτικός σύζυγος, μπορεί να θυμώνει με εσάς και να σας κατηγορεί χωρίς να καταλαβαίνετε το λόγο αλλά αυτό οφείλεται στη γενικότερη ευερεθιστότητα που έχει και στο φόβο της εγκατάλειψης που νιώθει. Αυτή η συμπεριφορά, που είναι συνηθισμένη, μπορεί να σας κάνει να νιώθετε κενό, ματαίωση, απογοήτευση και απόρριψη που να εξελιχθεί σε άγχος, την ίδια στιγμή που καταβάλλετε κάθε δυνατή προσπάθεια για να είστε δίπλα στον αγαπημένο σας σύζυγο. Είναι πολύ σημαντικό να έχετε και εσείς διεξόδους στη ζωή σας, να μην εγκαταλείψετε κάτι που σας ευχαριστεί να κάνετε. Αν βιώνετε έντονες ψυχολογικές δυσκολίες για τη διαχείριση αυτή της κατάστασης, είναι καλό να απευθυνθείτε και ο ίδιος σε έναν ψυχολόγο για να σας βοηθήσει διπλά: στην προστασία του εαυτού σας και πώς μπορείτε να φροντίσετε τον σύζυγό σας στην κατάθλιψή του.
4. Οι δυσκολίες της επικοινωνίας στη σχέση
Η κατάθλιψη στο γάμο, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Τα δυσφορικά συναισθήματα που βιώνουν και οι δύο σύζυγοι, είναι πολλές φορές αιτία για εντάσεις, τσακωμούς και γενικότερα ίσως επιδεινώσουν προϋπάρχουσες ευαισθησίες και δυσαρέσκειες που υπήρχαν μεταξύ των συζύγων. Η σχέση κλονίζεται και η κατάθλιψη έρχεται να δηλητηριάσει κάθε όμορφη στιγμή που υπήρχε στη σχέση πριν. Ο σύζυγος που βιώνει την κατάθλιψη, κρίνει τον εαυτό του ως μη ανεπαρκή προς τη σχέση, νιώθει ότι δεν μπορεί να προσφέρει και ότι δεν είναι πια ελκυστικός για το σύζυγό του. Δεν μπορεί να επικοινωνήσει τα συναισθήματά του και πολλές φορές επαναλαμβάνει την ίδια ανημπόρια και τον εγκλωβισμό που νιώθει. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μία λάθος επικοινωνία και τελικά να απομακρύνει το ζευγάρι, αντί να το φέρει κοντά.
Ο μη καταθλιπτικός σύζυγος, αν και δεν είναι υπεύθυνος για την κατάθλιψη του συζύγου του, χρειάζεται να δημιουργήσει τις ευνοϊκές συνθήκες για να μπορέσει ο καταθλιπτικός σύζυγος να εκφραστεί ανοιχτά για το τι τον ενοχλεί και να αρχίζει σταδιακά να δημιουργείται μία διέξοδος.
Η κατάθλιψη έρχεται σαν ένα πέπλο που ρίχνει σκοτάδι στο φως της σχέσης. Οι σύζυγοι, μέσα σε αυτό το σκοτάδι, δεν μπορούν να διακρίνουν την αυθεντική ομορφιά που μπορούν να παράγουν και να αναδείξουν. Όπως και δεν μπορούν να επικοινωνήσουν και να βρουν και τα αληθινά ζητήματα που τους κρατούν ζορισμένους και δυσαρεστημένους. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι καλό να απευθυνθείτε ως ζευγάρι σε έναν ψυχολόγο ώστε να αρχίσετε να αναπτύσσετε έναν νέο επίπεδο επικοινωνίας και έκφρασης και κυρίως να καταλάβετε τις επιθυμίες του συζύγου σας σε έναν βαθύτερο επίπεδο.
Το μοίρασμα και η επικοινωνία είναι από τα σημαντικότερα θέματα σε μία σχέση και ακόμη πιο σημαντικό όταν ένας από τους δύο συζύγους έχει κατάθλιψη. Είναι ουσιαστικό για την πορεία της σχέσης να αναγνωρίσετε τις δυσκολίες και τα προβλήματα που προκύπτουν από την κατάθλιψη ώστε να μην ενοχοποιηθείτε και να βρείτε την κατάλληλη βοήθεια για να υπερασπιστείτε τη σχέση σας.
Συγγραφέας: Χάρης Πίσχος, Ψυχολόγος MSc - Yπαρξιακός Οικογενειακός Ψυχοθεραπευτής
