Η αρχιτεκτονική της σχέσης
Τη σημερινή εποχή πολλοί από εμάς, θα λέγαμε ότι παντρευτήκαμε από αγάπη, περιμένοντας ότι η ζωή μας θα γίνει πιο λαμπρή με όσα πιστεύαμε ότι θα μας έφερνε αυτό το συναίσθημα: φροντίδα, ερωτική ικανοποίηση, παιδιά, κοινωνική θέση, συναίσθηση αμοιβαίας αφοσίωσης και εξάρτησης κ.α.
Οι λόγοι για τους οποίους παντρευτήκαμε αντιπροσώπευαν μία ευκαιρία να προσθέσουμε κάτι στη ζωή μας. Μόνο ένα ιδιόρρυθμο άτομο και για πολύ ιδιόρρυθμους λόγους θα πήγαινε να παντρευτεί ξέροντας ότι με το γάμο θα χειροτερέψει τη ζωή του.
Πολλά ζευγάρια στηρίζονται στην πλάνη, πώς, αφού αγαπιούνται, όλα τα άλλα θα λυθούν αυτόματα. Ας συγκρίνουμε αυτή την κατάσταση με την περίπτωση κάποιου που, ας πούμε, θέλει να χτίσει μία γέφυρα. Για να το επιχειρήσει αυτό ένας μηχανικός δε θα βασιστεί στο γεγονός ότι του αρέσουν ή ότι αγαπά τις γέφυρες. Πρέπει να ξέρει πολλά πράγματα για τη διαδικασία, την απαραίτητη για να χτιστεί μία πραγματική και χρήσιμη γέφυρα. Αγαπώντας τη δουλειά του, θα αντέξει τους αγώνες και τις απογοητεύσεις που σίγουρα θα παρουσιαστούν κατά την εκμάθηση της δουλειάς, πολύ καλύτερα από εκείνον που δεν τον ενδιαφέρει η γεφυροποιία ή που δεν περιμένει ότι θα συναντήσει προβλήματα.
Η παρομοίωση ισχύει και για τις σχέσεις. Οι προκλήσεις, οι απογοητεύσεις και οι δυσκολίες που θα συναντήσει το ζευγάρι στο γάμο του αφορούν όχι μόνο την υπόστασή του στο μαζί αλλά και ως ξεχωριστά μέρη που το καθένα ωριμάζει, αλλάζει και μεταβάλλεται μέσα από την τριβή που έχει με τον σύντροφό του. Κάθε μέλος αναθεωρεί και επαναπροσδιορίζει τη θέση και τη στάση του αναφορικά με τη σχέση του.
Γιατί τώρα το βλέμμα μας στρέφεται περισσότερο στον άλλο σύζυγο, αφήνοντας τον εαυτό μας απ’ έξω; Αμελούμε ασυνείδητα να δουμε το δικό μας ποσοστό ευθύνης και γυρίζουμε προς τον αγαπημένο μας. Δεν αναγνωρίζουμε όμως ότι η σχέση έχει και στοιχεία φυσικής: όπου υπάρχει δράση υπάρχει και αντίδραση. Βρισκόμαστε σε ένα σύστημα που αλληλεπιδρά. Όταν ξεκινήσουν οι διαφωνίες και δεν τις εντοπίσουμμε εγκαίρως, αποκτούν σταδιακά τη δική τους δυναμική που δηλητηριάζει τη σχέση. Γίνονται περισσότερες, η έντασή τους μεγαλύτερη και το χρονικό διάστημα που χρειάζεται για να επανασυνδεθούμε μακρύτερο. Ως ζευγάρι αφηνόμαστε στον αυτόματο πιλότο, η επικοινωνία χτίζεται γύρω από συγκεκριμένα κριτήρια και το βάρος πέφτει αποκλειστικά και μόνο στον άλλον.
Η προσωπική μας ευθύνη έχει μπει κάτω από το χαλί γιατί κανένας μας δεν θέλει να παραδεχθεί ότι έκανε λάθος. Το λάθος, μπορεί να έχει ακόμα μεγαλύτερο αντίκτυπο μέσα από την προσωπική μας οπτική. Πώς θα αντέξουμε να το χρεωθούμε; Πώς να το διαχειριστούμε; Τι θα σημαίνει αυτό για τη σχέση, για την οικογένεια, για τον ίδιο μας τον εαυτό; Και τι σημαίνει τελικά λάθος...; Μήπως βιαζόμαστε να κρίνουμε αρνητικά τον εαυτό μας;
Ένας χωρισμός είναι η πιο εύκολη επιλογή, για αυτό και την επιλέγουν τα περισσότερα ζευγάρια τη σημερινή εποχή. Τι είναι το δύσκολο;
- Να στηρίξουμε αυτό που έχουμε επιλέξει.
- Να προκαλούμε έκπληξη καθημερινά για να διατηρηθεί η αγάπη που νιώθαμε για αυτόν τον άνθρωπο που στέκεται δίπλα μας.
- Να αγωνιάμε για το καλύτερο προς εκείνον τον άνθρωπο που κάποτε τον κοιτάζαμε στα μάτια, του πιάναμε το χέρι, του άγγιζαμε την καρδιά και νιώθαμε ότι μπορούμε να καταφέρουμε τα πάντα μαζί του.
- Να ρίχνουμε κάθε τόσο ξύλα στη φωτιά που καίει η αγάπη μας, για να μη σβήσει...
Πώς όμως όλοι αυτοί οι λόγοι που έφεραν κοντά δύο ανθρώπους, εξανεμίζονται και μένει μόνο το αρνητικό συναίσθημα; Δημιουργούμε σχέσεις πιστεύοντας ότι όλα θα πάνε καλά, αυτή είναι η προσδοκία μας. Στη δυσκολία που έρχεται και δεν είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε, παγώνουμε... Αδυνατώντας να παράγουμε οι ίδιοι τη "σωστή" λύση, καταφεύγουμε σε ασφαλείς επιλογές που έρχονται από το σκονισμένο οικογενειακό παρελθόν. Οι πατρικές και μητρικές εντολές, έρχονται να πάρουν θέση και να αντικαταστήσουν το φόβο να ακούσουμε τις δικές μας επιθυμίες, την ελευθερία να καθορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο θέλουμε εμείς να ζήσουμε με το σύζυγό μας.
Τώρα όλα αυτά που μας έλεγαν οι γονείς μας να προσέχουμε, επιβεβαιώνονται και μας κουνάνε επιδεικτικά και το δάχτυλο λες και θέλουν το κακό μας... Μεγάλο λάθος... ΕΜΕΙΣ μπαίνουμε να επιβεβαιώσουμε τους δικούς μας και έτσι να μπούμε να επαναλάβουμε τα πιο αρνητικά κομμάτια της οικογενειακής μας ιστορίας.
Είναι εκπληκτικό πως τα ζευγάρια που έρχονται για θεραπεία, έχουν να δώσουν μία εντελώς διαφορετική οπτική για την ίδια ιστορία. Μία οπτική που αντικατοπτρίζει το προσωπικό φίλτρο του καθενός χωρίς να μπαίνει κάτω από έναν κοινό παρανομαστή που αφορά το μαζί. Εκεί βρίσκεται και ο πυρήνας της διαφορετικής ανάγνωσης κάθε ιστορίας...: στην αυτοεκτίμηση του κάθε συζύγου, στις προσδοκίες που είχε από τον άλλον σύζυγο, στις ελπίδες που είχε εναποθέσει σε αυτή τη σχέση, στη διαφορετικότητα που επιτρέπεται (;) να υπάρχει στο μαζί, στη συμπληρωματικότητα και στην ισοτιμία της σχέσης... Τα ελαττώματα, που σε άλλες περιπτώσεις είναι ανεπίτρεπτα, γίνονται αόρατα μέσα στις αρχικές ερωτοτροπίες, με την προσδοκία ότι «μόλις παντρευτούμε όλα θα αλλάξουν».
Το αν θα συνεχίσει η αγάπη να ανθίζει σε ένα ζευγάρι, εξαρτάται από το αν και κατά πόσο οι δύο σύντροφοι θα συμβάλλουν στη λειτουργία των τριών βασικών συστατικών του:
εσύ,
εγώ
εμείς,
δύο άτομα,
τρία μέρη.
Το καθένα τόσο σημαντικό... το καθένα με τη δική του ζωή... εκεί που το καθένα καθιστά το άλλο περισσότερο υπαρκτό μέσα από τη δική του αξία.
Χάρης Πίσχος, Ψυχολόγος - Υπαρξιακός Συστημικός Ψυχοθεραπευτής
~ Επικοινωνήστε μαζί μας για να κλείσετε ραντεβού: 210 - 8085370 ή στείλτε μας μήνυμα ~
(με εμπνεύσεις από τη Virginia Satir)