Ενώ πολλοί άνθρωποι απολαμβάνουν την κοινωνικοποίηση και τις νέες γνωριμίες, υπάρχουν κάποιοι που υποφέρουν από μια διαταραχή που τους δημιουργεί μία φοβική εμπειρία.

Η Κοινωνική Φοβία ή Κοινωνική Διαταραχή Άγχους δεν είναι απλώς η εσωστρέφεια και η ανάγκη να βρούμε χρόνο με τον εαυτό μας. Είναι μια συχνά εξουθενωτική διαταραχή που μπορεί να δυσκολεύει τη συμμετοχή του πάσχοντος στο σχολείο, στην εργασία, στις οικογενειακές συγκεντρώσεις.

Η Κοινωνική Φοβία εξελίσσεται κατά τη διάρκεια κοινωνικών συγκεντρώσεων, δημοσίων συναναστροφών, φιλικών συνδιαλλαγών ή οποιασδήποτε κατάστασης που προκαλεί ένα αίσθημα αδυναμίας απέναντι στους άλλους. Αυτή η διαταραχή συχνά θεωρείται αυτοδημιούργητη καθώς το άτομο γίνεται αγχώδες και νευρικό επειδή φοβάται την κριτική και την έκθεση σε κοινωνικές καταστάσεις. Πιστεύει ότι θα απορριφθεί κι έτσι νιώθει άβολα με αποτέλεσμα να προκαλείται εκνευρισμός. Η κοινωνική φοβία μπορεί να δημιουργηθεί από μία στιγμή κατά την οποία το άτομο θα βιώσει κάποιο τραύμα από μια πραγματική ή φανταστική ντροπιαστική κατάσταση, από έλλειψη κοινωνικοποίησης κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας ή ενδέχεται επίσης να είναι ένας φόβος που διοχετεύτηκε από τον γονέα στο παιδί.

Ο πάσχων αναγνωρίζει ότι το άγχος του είναι υπερβολικό, ωστόσο αδυνατεί να ασκήσει έλεγχο σε αυτό, οπότε είτε αποφεύγει τις επίφοβες κοινωνικές καταστάσεις, είτε τις υπομένει υπό το κράτος έντονου άγχους, με συνέπεια να παρατηρείται έκπτωση της λειτουργικότητάς του σε σημαντικούς τομείς της ζωής του.

Τα συμπτώματα αυτής της διαταραχής αναγνωρίζονται στην παιδική ηλικία, την εφηβεία και την ενήλικη ζωή. Κάποιες εκδηλώσεις της διαταραχής είναι διαφορετικές σε άτομα κάτω των 18, αλλά τα περισσότερα συμπτώματα είναι όμοια σε όλες τις ηλικίες.

 

Η αντιμετώπιση από τους γιατρούς

Συχνά οι γιατροί δεν αντιλαμβάνονται ότι τα συμπτώματα ενός ασθενούς με Κοινωνική Φοβία συνιστούν μία δυνητικά θεραπεύσιμη ψυχική διαταραχή, ή αντιλαμβάνονται μεν ότι ο ασθενής πάσχει από μία ψυχική διαταραχή αλλά είτε δεν εφαρμόζουν κάποια θεραπευτική αγωγή είτε χορηγούν θεραπεία χωρίς τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα. Ωστόσο, η Κοινωνική Φοβία χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, καθώς η έκπτωση στη λειτουργικότητα που μπορεί να επιφέρει στο άτομο είναι ανάλογη σε σοβαρότητα με αυτήν της μείζονος κατάθλιψης.

 

Κοινωνική Φοβία και παιδί

Για να διαγνωστεί ένα παιδί με αυτή τη διαταραχή, θα πρέπει τα συμπτώματα να είναι παρόντα τόσο κατά τη διάρκεια της συναναστροφής με μεγαλύτερους όσο και με συνομήλικους. Όσοι υποφέρουν από την ασθένεια αυτή αποφεύγουν κάθε περίπτωση νέων γνωριμιών ή τις περιπτώσεις κατά τις οποίες θα βρίσκονται στο επίκεντρο. Οι δυνατότητες επίδοσης του ατόμου μειώνονται δραστικά λόγω άγχους επειδή νιώθει ότι παρακολουθείται από άλλα άτομα. Όταν απαιτείται να συμμετάσχει σε κοινωνικές συναναστροφές, ίσως νιώθει σωματική δυσφορία, παθαίνει κρίσεις πανικού ή στην περίπτωση των παιδιών, ίσως έχει ένα ξέσπασπα θυμού, το βάζει στα πόδια, κάνει εμετό ή δείχνει σημάδια φόβου.

 

Κοινωνική Φοβία και Ενήλικες

Στους ενήλικες, είναι απαραίτητο να γίνει συνείδηση ότι ο φόβος είναι παράλογος. Για να διαγνωστεί η κοινωνική φοβία, πρέπει τα συμπτώματα να υπάρχουν τουλάχιστον έξι μήνες στα παιδιά, αλλά στους ενήλικες δεν υπάρχει ελάχιστος χρόνος αναγνώρισης της διαταραχής. Ο φόβος της κριτικής σε δημόσιες συναναστροφές δημιουργεί σωματικά συμπτώματα όπως διαταραχές στο στομάχι, πονοκεφάλους, ένταση στους μυς, ταχυκαρδία, κρίσεις πανικού, εφίδρωση.  Οι σωματικές αυτές αντιδράσεις συνήθως επιδεινώνουν το στρες και το φόβο και οδηγούν σε συμπεριφορές της Αποφευκτικής Διαταραχής Προσωπικότητας για όσους είναι πάνω από 18 ετών.

 

Θεραπευτική προσέγγιση

Στο Ψυχολογικό Θεραπευτικό Κέντρο «συναίσθηση» προσεγγίζουμε τις ψυχικές διαταραχές από μια συστημική ματιά.  Όταν η διαταραχή είναι τόσο έντονη που δεν επιτρέπει στον ασθενή να βρει τη δύναμη για να αλλάξει, είναι χρήσιμο να χορηγηθεί αγωγή για να μειωθούν πρώτα οι σωματικές αντιδράσεις του φόβου, έτσι ώστε να μειωθεί και ο ίδιος ο φόβος. Στη θεραπευτική διεργασία, δημιουργούμε στους θεραπευόμενους ένα κλίμα διαβεβαίωσης και ασφάλειας. Επεξεργαζόμαστε μαζί με τον θεραπευόμενο τον τρόπο που η Κοινωνική Φοβία τον προστατεύει από προχωρήματα, υπερβάσεις και διερευνούμε μαζί τα δευτερογενή οφέλη που τον κρατούν καθηλωμένο. Αναζητούμε την εμφάνιση και την εγκαθίδρυση της Κοινωνικής Φοβίας μέσα στις σημαντικές του σχέσεις και στα δυναμικά που αναπτύσσονται μέσα τους και αναζητούμε τα εμπόδια στην εξέλιξή του. Δουλεύουμε με βιωματικό τρόπο, παρεμβάσεις, ασκήσεις που βοηθούν τον θεραπευόμενο να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικό τρόπο τη συγκεκριμένη συμπτωματολογία.

Η Κοινωνική Φοβία είναι διαχειρίσιμη και με την κατάλληλη παρέμβαση και τη συνεργασία του πάσχοντα, τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, καταστώντας τον άνθρωπο λειτουργικό στην καθημερινότητά του και αισιόδοξο για τη ζωή του.

Βιβλιογραφία

• Βασικά Στοιχεία Κλινικής Ψυχιατρικής, Νίκος Μάνος, Εκδόσεις University Studio Press
• Σύγχρονη Ψυχιατρική, ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Ν. ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΛΙΑΠΠΑΣ Α. ΙΩΑΝΝΗΣ, ΛΥΚΟΥΡΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, Εκδόσεις ΒΗΤΑ

---

Χάρης Πίσχος, Ψυχολόγος - Υπαρξιακός Συστημικός Ψυχοθεραπευτής

~ Επικοινωνήστε μαζί μας για να κλείσετε ραντεβού: 210 - 8085370 ή στείλτε μας μήνυμα ~

• Προηγούμενο
• Επόμενο